معرفی منیر شاهرودی فرمانفرمائیان نقاش ایرانی

منیر شاهرودی فرمانفرمائیان متولد ۱۳۰۱ در قزوین بود و در هشت سالگی به همراه پدرش که نماینده مجلس شده بود به تهران نقل مکان کرد. پدر منیر علاقه زیادی به طراحی فرش داشت و یک کارگاه قالی بافی را مدیریت می کرد، در حالی که خود منیر تمایل اولیه به نقاشی گل ها را نشان داد. این اشتیاق باعث شد تا تحصیلات رسمی خود را در رشته هنر دنبال کند و سپس در دانشکده هنرهای زیبای تهران ثبت نام کرد. در ادامه به معرفی و زندگی نامه کامل این هنرمند نامدار می‌ پردازیم با ما در آکادمی رشیدی همراه باشید.

زندگینامه منیر شاهرودی فرمانفرمائیان

منیر شاهرودی فرمانفرمائیان متولد 1301، که یکی از چهره های برجسته هنر معاصر ایران به شمار می رود، دارای سبکی متمایز است که هندسه و فرم های منظم و موزون را در اولویت قرار می دهد. او با آمیختن ساختار و نظم هنر سنتی با رویکرد انتزاعی هنر غربی به این مهم دست می‌یابد و در نتیجه یک مدرنیسم منحصربه‌فرد ایرانی به وجود می‌آید که از تزئینات اسلامی استفاده می‌کند.

منیر فرمانفرمائیان که اصالتاً قزوینی است، در دوران کودکی به همراه خانواده به تهران نقل مکان کرد. او بعدها تحصیلات خود را در رشته هنر ادامه داد و در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران تحصیل کرد. مدت کوتاهی پس از آن، فرمانفرمائیان در سال 1324 به ایالات متحده مهاجرت کرد و تحصیلات خود را در زمینه تصویرسازی مد در مدرسه طراحی پارسونز و دانشگاه کرنل نیویورک ادامه داد.

فرمانفرمائیان پس از فارغ التحصیلی به عنوان طراح مد و گرافیست در آمریکا مشغول به کار شد. در این مدت، او این فرصت را داشت که با هنرمندان مشهوری مانند ویلم دکونینگ، بارنت نیومن، فرانک استلا و اندی وارهول ملاقات کند. مواجهه منیر فرمانفرمائیان با هنرمندان مدرنیست آمریکایی در دوران تحصیلش در ایالات متحده تأثیر ماندگاری بر آثار او گذاشت که در آثار بعدی او مشهود است.

منیر فرمانفرمائیان پس از بازگشت به ایران در سال 1336 سفرهای زیادی به سراسر کشور کرد و خود را در فرهنگ و سنت غرق کرد. در سال ۱۳۳۷ هم مدال طلای بینال ونیز و هم اولین مدال طلای بینال تهران را به دست آورد. فرمانفرمائیان در طول سفر خود مجموعه ای را گردآوری کرد که شامل اشکال مختلف هنر سنتی مانند نقاشی قهوه خانه ای، نقاشی پشت شیشه، زیور آلات سنتی و قاب ها و قاب پنجره های نقاشی شده بود. آثار این مجموعه در سال های بعد به تدریج بر هنر او تأثیر گذاشت.

او در اوایل کار خود مجموعه ای از نقاشی های گل، نقاشی پشت شیشه و طرح های قالی خلق کرد. با این حال، حجم‌های آینه کاری شده منیر فرمانفرمائیان هستند که بیشترین توجه جامعه هنری جهانی را به خود جلب کرده و برجسته ترین آثار او به حساب می آیند. فرمانفرمائیان سبک آینه کاری خود را در دهه 40 توسعه داد. این آثار که از نظر اندازه از گوی‌های کوچک به قطر 20 سانتی متر تا تاسیسات بزرگ چند متری متفاوت هستند، محیطی همه جانبه از آینه ها را برای بیننده ایجاد می کنند.

جوهر آینه کاری منیر شاهرودی فرمانفرمائیان، فراتر از ظاهر پر زرق و برق و نقوش تزئینی، در هندسه حساب شده و دقیق آنها نهفته است که پیوند اساسی هنر او و هنر تاریخی ایران را برجسته می کند. این آثار تلفیقی منحصر به فرد از هنر تزئینی سنتی، هندسه و طراحی معماری را نشان می‌دهند و ممکن است به خودی خود یک شکل هنری پیشگام در نظر گرفته شوند.

منیر فرمانفرمائیان آثار خود را در داخل و خارج از ایران به طور گسترده به نمایش گذاشت و دستاوردهای هنری او با جوایز و افتخارات متعدد شناخته شد. او بار دیگر در دوسالانه ونیز در سال‌های 1343 و 1345 مدال طلا گرفت و جایگاه خود را به عنوان یک هنرمند معتبر بین‌المللی تثبیت کرد. وی در این دوره چندین نمایشگاه انفرادی در ایتالیا، آمریکا، فرانسه و ایران برگزار کرد و مجموعه آثار متنوع و بدیع خود را به نمایش گذاشت. پس از انقلاب 1357 ایران، دوباره به نیویورک مهاجرت کرد.

در طول مدت اقامتش در نیویورک، سبک و تکنیک های هنری منیر فرمانفرمائیان دستخوش دگرگونی شد. برای مدتی، نقاشی، طراحی و کلاژ بر آینه‌کاری‌ها و چیدمان‌های او اولویت داشت. در دهه 70، او شروع به ایجاد چیدمان ها و کلاژهای جدیدی کرد که از کارهای قبلی او متفاوت بود و شامل طرح هایی بود که روی قالی و پرده اجرا می شد. منیر فرمانفرمائیان سرانجام در سال 1382 به ایران بازگشت و کارگاه خود را تأسیس کرد و در آنجا خلق آثار نمادین آینه کاری خود را از سر گرفت.

آقای بهمن کیارستمی در سال 1392 فیلم مستند «منیر» را کارگردانی کرد که زندگی و کارنامه هنری فرمانفرمائیان را روایت می کرد. در این زمان، او به طور گسترده ای به عنوان یکی از مهم ترین و پرکارترین هنرمندان معاصر جهان شناخته شده بود. در سال 1396 موزه “منیر شاهرودی فرمانفرمائیان” در باغ نگارستان افتتاح شد و اولین موزه انفرادی در ایران است که به یک هنرمند زن اختصاص یافته است. این موزه به عنوان مراسمی از زندگی و میراث فرمانفرمائیان عمل می‌کند و مجموعه گسترده‌ای از آثار او را به نمایش می‌گذارد و به عنوان شاهدی بر تأثیر ماندگار او بر دنیای هنر است.

نمایشگاه گذشته‌نگر آثار منیر فرمانفرمائیان در موزه گوگنهایم نیویورک در سال 1394 به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای هنری بین‌المللی با حضور یک هنرمند ایرانی شناخته می‌شود. در این نمایشگاه دستاوردهای هنری گسترده فرمانفرمائیان تجلیل شد و سهم بی نظیر او در هنر معاصر برجسته شد.

این نمایشگاه در موزه گوگنهایم نیویورک با عنوان “امکان بی‌نهایت، آیینه‌کاری‌ها و طراحی‌ها” برگزار شد و گزیده ای از آینه کاری ها و نقاشی های فرمانفرمائیان از چهل سال فعالیت هنری او از سال 1352 تا 1393 را به نمایش گذاشت. قطعات به نمایش گذاشته شده برای اولین بار در این رویداد به نمایش عمومی گذاشته شد و آن را به یک مناسبت واقعاً منحصر به فرد و مهم برای منیر فرمانفرمائیان و جامعه هنری جهانی تبدیل کرد.

درگذشت منیر شاهرودی فرمانفرمائیان

منیر فرمانفرمائیان در سال 1398 در اثر سن بالا دار فانی را وداع گفت. در سال 1399 گالری جیمز کُهان در نیویورک نمایشگاهی انفرادی با عنوان «منیر شاهرودی فرمانفرمائیان: آینه‌ها و طراحی‌ها» برپا کرد که آثار او از سال 1382 تا 1394 را به نمایش گذاشت.

آثار منیر فرمانفرمائیان همچنان در نمایشگاه‌ها و آرت‌فرهای متعدد در سراسر جهان از جمله آرت فیر فریز در لس آنجلس به نمایش گذاشته می‌شود.

نوشته شده توسط شرکت دیجیتال مارکتینگ فیبی لند.